पाठ – 2 कुमार यवक्रित

शब्दार्थ

आश्रम : प्राचीन ऋषिमुनिहरूले बस्नका निम्ति प्रायः जब्गलमा बनाएको आवास

विद्वत्ता : विद्वान् हुनुको भाव

समाधिः तपस्या

 अनशन : आहार त्याग

विद्वत् : बुद्धिमान्

सन्ग्कल्पः अठोट

गुरुकुल : प्राचीन पद्धतिको शिक्षाकेन्द्र

१. शब्द र अर्थबिच जोडा मिलाउनुहोस् :

खुसुक्क = सुटुक्क

भव्य = हेर्दैमा सुन्दर एवम विशाल

होनहार  = ज्यादै सिपालु

बेकार =काम नलाग्ने

 नामुद = प्रसिद्ध सङ्कल्प

खित्का = बेसरी हाँस्दाको आवाज

हठ =   जिदी नामुद

सङ्कल्प  =अठोट

२. विपरीत अर्थ बुझउने शब्द पाठबाट खोजेर लेख्नुहोस

मूर्ख – विद्धान

अप्ठयारो – सजिलो

 चेला – गुरु

विपना – सपना

पाकेको- काँचो

होहल्ला- सुनसान

 अन्त्य -सुरु

३. शब्दजोडीमध्ये विपरीतार्थी शब्दजोडीलाई चिनेर गोलो घेरा लगाउनुहोस्

आकाश – पाताल

सुनाइ- बोलाई

सफल – विफल

दिन-रात

 असल – खराव

४. कक्षामा छलफल गरी तलका विपरीत अर्थ बुझउने शब्द लेख्नुहोस् :

मित्र – शत्रु

सकारात्मक – नकारात्मक

उकालो – ओरालो

सज्जन – दुर्जन

जीवन- मरण

 सम्पन्न – विपन्न

५. वाक्यमा प्रयोग गर्नुहोस

सङ्कल्प – राम्रो काम गर्न सङ्कल्प गर्नु पर्छ।

 होनहार – पढे लेखेर मलाई होनहार बन्नु छ ।

जिदी – म जिदी छु ।

विद्वान – मेरो बुवा विद्वान हुनुहुन्छ ।

मदत – बुढो मान्छेलाई मदत गर्नुपर्छ ।

बोध र अभिव्यक्ति

१. तलका शब्द शुद्धसँग सार्नुहोस र पढेर साथीलाई सुनाउनुहोस

२. पाठका आधारमा ठिक बेठिक लेख्नुहोस :

क) कुमार यवक्रीत भारद्धाज मुनिका पुत्र थिए ।

=  ठिक

ख) यवक्रीत इन्द्रकाहाँ पढनका लागि गए ।

=  बेठिक

ग) यवक्रीत इन्द्रका ढोकामा दिनभर अनशन बस्थे

=  ठिक

घ) विष्णु समाजसेवीको भेषमा गङगा किनारमा

आए ।

= बेठिक

ङ) कुमार यवक्रीत विद्वान बन्ने सङकल्प लिएर गुरुकुलतिर लागे ।

=  ठिक

३. ठिक उत्तरमा ठिक चिहन ( tick) लगाउनुहोस

क) परावसु र अर्वावसुका पिताको नाम के थियो ?

=  आ) रैभ्य

ख) यवक्रीत नपढीकन विद्वान् बन्ने उपाय खोज्न कसकहाँ गए ?

=  इ) इन्द्रकहाँ

ग) यवक्रीतले इन्द्रका ढोकाअगाडि के सुरु गरे ?

=  अ) अनशन

घ) यवकीत बिहानै कहाँ नुहाउन जान्थे ?

= इ) गङगा नदीमा

ङ) इन्द्रले मुठीको बालुवाले गङगामा के बनाउने कुरा गरे ?

=  आ) पुल