पाठ ३ नेपाली संस्कृति

शब्दार्थ

पाटीपौवा : बटुवालाई बस्नका लागि बनाइएको ठाउँ

आचारविचार: चालचलन

अतिथि : पाहुना

दर्शन : हेर्ने दृष्टिकोण

अबलम्बन : अपनाउने काम

जीवनपद्धति : जीवन जिउने तरिका

जीविका : जीवन निर्वाहका लागि गरिने काम

सहिष्णु : सहनशील

सहकार्य : एक साथ मिलेर काम गर्ने प्रक्रिया

भुपरिवेष्टित: चारै तरबाट जमिनले घेरिएको

धर्म शिख : गुरु नानकले चलाएको एक धर्म

 धर्म निरपेक्ष : कुनै एउटा धर्मलाई मात्र मान्यता नदिने

 इस्लाम : मुहम्मदले प्रचलनमा ल्याएको मुसलमानी धर्म

अद्वितीय : जोडा नभएको, अलौकिक

शब्दभण्डार

१. तलका शब्द र अर्थबिच जोडा मिलाउनुहोस :

=  ——

२. उस्तै अर्थ दिने शब्द पाठबाट खोजेर लेख्नुहोस :

 चालचलन – आचार विचार

 अवलम्वन – अनुशरण, पालना

अलौकिक – अद्धितीय

 पाहुना – अतिथि

 सम्पदा – सम्पति

 सहिष्णुता – सहनशिल

 शिर – माथ

 चाड – पर्व

३.अनुकरणत्मक शब्दसँग मिलने क्रियामूल छानेर जोडा मिलाउनुहोसः

टुप्लुक्क – आइपुग्नु

झुलुक्क – झुल्कनु

 भतभती-  पोल्नु

सुटुक्क-  भाग्नु

ड्याम्म – पड्कनु

 थ्याच्च – बस्नु

गाम्म-  ढल्नु

टयाप्प – टाँसिनु

४. अभ्यास ३ मा प्रयोग नभएका अन्य दशओटा अनुकरणात्मक शब्द टिपोट गरी वाक्यमा प्रयोग गर्नुहोस ।

खलखल – गर्मीमा खलखल परिना आँउछ

कलकल – रामले पानी कलकल खायो ।

 टलपल – जारमा पानी टलपल छ।

 दनदन – आगो दनदन बलेको छ।

 नगन – हजुरआमा गनगन गर्नुहुन्छ ।

छमछम – म छमछम नाच्छु ।

 घटघट – दिपेसले पानी घटघट पियो ।

 झमझम – साउनमा झमझम पानी पर्छ ।

 बमबम – ऊ रिसले बमबम छ ।

बोध र अभिव्यक्ति

१. जोडा मिलाई अर्थपूर्ण वाक्य बनाउनुहोस् :

क) नेपाली संस्कृति —– नेपालको भौगोलिक सीमाभन्दा परसम्म फैलिएको छ ।

ख) किरातहरू— साकेला चासेक तङ्नाम मनाउँछन ।

ग) देउडा —नेपालको सुदूरपश्चिममा अत्यन्त लोकप्रिय छ ।

घ) छठ पूजा– तराई मधेसमा मनाइने मुख्य चाड हो ।

ङ) ल्होसार —शेर्पा, तामाङ, गुरुङहरूकको महत्वपूर्ण चाड हो ।

च) दसैं र तिहार—– हिन्दुले मनाउने प्रसिद्ध चाड हुन ।

छ) अतिथिलाई—- नेपाली संस्कृतिमा देवता मानिन्छ ।

२. पाठको दोस्रो अनुच्छेदका आधारमा उत्तर भन्नुहोस :

क) किरातहरू केमा रमाउँछन ?

= किरातहरू धान नाच,च्याब्बुङ्ग नाच र साकेलामा रमाउँछन्