पाठ – 9 जाग जाग

१. तलका शब्द र अर्थविच जोडा मिलाउनुहोस् :

 नयन -आँखा

थैलो-  कुनै पनि चिज राख्न बनाएको कपडको झोला

खोल –  उगार्नु

 काल – समय

अति -ज्यादै

२. उस्तै अर्थ दिने शब्द पाठबाट खोजेर लेख्नुहोस् :

धेरै= अति / घोर

निद्रा=निद

त्रास =डर

आँखा =नयन

मुलुक= देश

फोहोर= मैलो

साजी= ताजा, आलो

 समय=  काल

हृदय = मन

विकास – उन्नति

३. दिइएका शब्दको दुई दुईओटा अर्थ लेख्नुहोस् :

 काल – समय, मृत्यु

कल- पानी निकाल्ने मोसिन, झगडा

पर्व – उत्सव, समारोह

 सार – अर्थ, जस्ताको तस्तै उतार्ने काम

ताल – ठूलोपोखरी, संगीतको सुर

कर – जिद्धी गर्नु, राजस्व

हार – पराजित, महिलाले गालमा लागाउने गहना

 तर – दुद्धको छाली, संयोजक

४. जाग, लाग जस्तै अन्य लयात्मक शब्द पाठबाट खोजेर लेख्नुहोस् ।

 अब, सब

 जाग, लाग

भैगो, बितिगैगो

काल ,फाल,

मैलो, थैलो

जागों, लागों

जागौ, लागौ

दाजा, ताजा

बोध र अभिव्यक्ति

१. जाग जाग कविता लय मिलाएर पढनुहोस् र दिइएका शब्दहरू उच्चारण गरी सार्नुहोस् :

उन्नतिविषे, देशबन्धुहरू, थैलो, परित्याग, दाँजो, नीद, बितिगयो, नयन

२. तलको श्लोक पूरा गर्नुहोस् :

देशबन्धुहरू हो उठ जाग ।

लाग उन्नतिविषे अब लाग ॥

धोऊ धोऊ मनको अब मैलो ।

फालिदेऊ डरको अव थैलो ॥

३. पाठका आधारमा उत्तर   भन्नुहोस् :

(क) जाग जाग‘ कविताका रचयिता को हुन्

: जाग जाग कविताका रचयिता धरणी धर कोइराला हुन ।

(ख) घोर नीद‘ भनेको के हो ?

=  घोर नीद भनेको गहिरो निन्द्रा हो ।

(ग) देश विकास गर्न के परित्याग गर्नुपर्छ ?

=   देश विकास गर्न घोर नीद परित्याग गर्नुपर्छ ।

(घ) कविले देशबन्धु‘ भनेर कसलाई भनेका हुन् ?

=   कविले देश बन्धु भनेर देशमा बसोबास गर्ने दाजुमाइ लाई भनेका हुन् ।

(ङ) कविले के के धुने र फाल्ने सन्देश दिएका छन् ?

=  कविले मनको मैलो धुने र डरको थैलो फालने सन्देश दिएका छन् ।